Όλοι οι γονείς προσπαθούν καθημερινά, δίνοντας τον καλύτερό τους εαυτό, για να προσφέρουν τα καλύτερα εφόδια στα παιδιά τους.
Υπάρχουν όμως και κάποιες συμπεριφορές όπου χωρίς να τις ελέγχουν λειτουργούν αρνητικά για τα παιδιά.
- Ενθάρρυνση vs Αποθάρρυνση: Κάτι που κάνουν πολύ συχνά οι γονείς χωρίς απαραίτητα να το κατανοούν, είναι πως από την αγωνία τους να μην απογοητευτεί το παιδί έπειτα από μια προσπάθεια που έκανε, το αποθαρρύνουν στο να δοκιμάσουν νέα πράγματα. Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε από φόβο θέλοντας να προστατέψουν το παιδί τους, είτε από προσωπική πεποίθηση μήπως το παιδί δεν τα καταφέρει.
Ωστόσο, η αποτυχία είναι μέρος της μάθησης που μπορεί να λειτουργήσει και θετικά για το παιδί, ώστε να μάθει να αναγνωρίζει και να εκτιμά περισσότερο την επιτυχία.
- Η σημασία του επαίνου: Όταν επαινούμε τα παιδιά μας σημαίνει ότι τα ενθαρρύνουμε να συνεχίσουν να προσπαθούν. Είναι πολύ σημαντικό να επαινούμε σημαντικά γεγονότα όπως η επίδοση του παιδιού στο σχολείο, αλλά και συμπεριφορές που μπορεί να μην τις παρατηρούμε, όπως η ευγένεια. Μέσα από έρευνες έχει φανεί ότι σε επιτυχημένα παιδιά, πολύ σημαντικό ρόλο είχαν οι γονείς όπου τα ενθάρρυναν για να αναπτύξουν τον κοινωνικό τους δίκτυο μέσω της επικοινωνίας και της φιλίας μεταξύ των συνομηλίκων τους. Αντίθετα, παιδιά με μειωμένες κοινωνικές συναναστροφές εμφάνιζαν αυξημένο στρες στην πορεία της ζωής τους. Αυτό σημαίνει πως οι γονείς είναι σημαντικό να ενθαρρύνουν τα παιδιά σε διαρκώς νέες εμπειρίες και δοκιμασίες.
- Εστίαση στα θετικά: Πολλές φορές οι γονείς στην προσπάθειά τους να βελτιώσουν τα παιδιά τους κάποιες αδυναμίες τους τείνουν να συζητούν μόνο τα αρνητικά σημεία, όπως ένας κακός βαθμός στο σχολείο, μια άσχημη συμπεριφορά ή κάτι που δεν θα θέλαμε να πει το παιδί μας. Αυτό όμως, έχει ως αποτέλεσμα στο παιδί να δημιουργούνται σκέψεις όπως ότι δεν είναι αρκετά ικανός, ή να μην έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του. Γ’ αυτό λοιπόν είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε να επισημαίνουμε τα θετικά στοιχεία του παιδιού μας που είναι σαφώς πολλά περισσότερα από τα αρνητικά. Όταν οι γονείς είναι διαρκώς αυστηροί με τα παιδιά τους αυτό μπορεί να οδηγήσει στο να μην μπορέσει το παιδί να αναπτύξει μεγαλώνοντας τον αυτοέλεγχο. Πιο συγκεκριμένα, αυτό σημαίνει ότι ενδέχεται τα παιδιά μεγαλώνοντας να δυσκολευτούν στον έλεγχο του συναισθήματός τους καθώς και να εμφανίσουν προβλήματα συμπεριφοράς. Θα πρέπει οι γονείς να μην ξεχνούν να θέτουν κάποια όρια και να αφήνουν τα παιδιά περισσότερο ευέλικτα. Για παράδειγμα εάν ένα όριο είναι ότι το παιδί πρέπει 21:00 η ώρα να έχει πάει για ύπνο, μπορούμε να το αφήσουμε να επιλέξει με ποια σειρά θα τηρήσει τις υποχρεώσεις του έως εκείνη την ώρα.
- Άμεση επικοινωνία και έκφραση: Μια υγιής σχέση γονέα και παιδιού χαρακτηρίζετε από την άμεση επικοινωνία και έκφραση των συναισθημάτων. Οι γονείς πρέπει να στοχεύουν στην έκφραση των συναισθημάτων και να μην αποθαρρύνουν τα παιδιά τους να μιλούν γ’ αυτά, καθώς και να γίνονται οι ίδιοι παράδειγμα μιλώντας για το πώς νιώθουν για κάποια κατάσταση. Ενισχύοντας λοιπόν την επικοινωνία και την έκφραση των συναισθημάτων, τα παιδιά μαθαίνουν να εκφράζουν τις σκέψεις τους, τις ανησυχίες τους και τους προβληματισμούς τους και αν κάτι τους έχει αναστατώσει και μαθαίνουν να τα διαχειρίζονται.
Κάτι που πρέπει οι γονείς να μην ξεχνούν είναι πως γίνονται οι ίδιοι παράδειγμα για τα παιδιά τους.
Έτσι, τα παιδιά εάν σας ακούν να μιλάτε για δικαιοσύνη αλλά σε μια διαφωνία μεταξύ του παιδιού σας και ενός συμμαθητή του δεν μπορείτε να αναγνωρίσετε ποιος έχει δίκιο, τότε θα μάθουν να κάνουν και εκείνα ότι και εσείς. Άλλωστε τα παιδιά μιμούνται τις πράξεις και τις συμπεριφορές, γ’ αυτό δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ότι ζητάμε από τα παιδιά μας να κάνουν πρέπει πρώτοι εμείς να είμαστε σε θέση να το κάνουμε, διότι μέσω από εμάς είτε θα κινητοποιηθούν είτε θα αποθαρρυνθούν τα παιδιά μας.
Αγγελική Καβαλλιεράτου
Ψυχολόγος / Συστημική Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια
MSc Κλινική & Κοινοτική Ψυχολόγος
Μετ. Παιδοψυχολογίας & Ψυχολογίας Εφήβων
